نوار ادرار چیست؟

معمولاً به دلیل بیماری‌ها و مشکلات فیزیکی بدن قبل از اینکه نشانه‌ مهمی در خون مشاهده گردد، ادرار دستخوش تغییراتی خواهد شد. بنابراین جهت تشخیص سلامت یا بیماری فرد آنالیز ادرار روشی بسیار کارآمد خواهد بود. این آزمایش درواقع بخشی از پایش‌ متداول سلامتی فردی می ‌باشد. برای پایش سلامت، تشخیص و پایش مشکلات متابولیک یا سیستماتیک کلیه ‌ها، غدد یا سیستم دفع ادرار استفاده از نوار ادراری مفید است. نوارهای ادراری درواقع قطعه های کوچک از کاغذ هستند که به انواعی از معرف آغشته شده اند که به رشته باریکی از پلاستیک چسبیده اند و هر کدام از آن ها وجود ماده ای را در ادرار مشخص می کنند.

معرف های نوار ادرار 11 پارامتری برند آکروبایوتک ( Acro Biotech ):

۱– Specific Gravity (وزن مخصوص ادرار):

کتواسیدوزیس (ketoacidosis)و غلظت های بالای mg/dl 300 پروتئین باعث افزایش وزن مخصوص ادرار می گردد.

ولی عوامل Non Ionicدر ادرار مانند Glucoseهیچ تاثیری در وزن مخصوص ندارد.
اگر PH ادرار از ۷ بالاتر بودمی توانید ۰۰۵/۰ به وزن مخصوص قرائت شده اضافه نمایید.

2 PH:

این تست بر پایه ۲ نشانگر پایه‌ گذاری شده و رنج وسیعی از pH را با رنج وسیعی از رنگ پوشش می‌ دهد. تغییر رنگ در محدوده‌ نارنجی تا زرد و سبز تا آبی می ‌باشد. محدوده‌ طبیعی pH در ادرار نوزادان بین ۵ تا ۷ می‌باشد. اما این مقدار در سایر نمونه‌ ها می تواند بین ۵.۴ تا ۸ و با میانگین ۶ ‌باشد. میزان PH تحت تاثیر تغییرات غلظتی ادرار قرار نمی گیرد.

۳– Leukocytes لکوسیت:

نتایج بایستی پس از ۱۲۰-۶۰ دقیقه قرائت شود. شدت رنگ ایجاد شده در این معرف

نشان دهنده وجود بیشتر لکوسیت ها می باشد.

وزن مخصوص بالا و غلظت های بالای mg/dl 2000 ≤ گلوکز باعث ایجاد نتایج پایین می گردد که در این حالت نتایج به صورت کاذب کاهش می یابد.
Cephaloatin, Cephalexin و غلضت های بالای Oxalic Acid باعث ایجاد نتایج پایین می گردد.
Tetracycline باعث کاهش فعالیت معرف و مقادیر بالای دارویی باعث منفی کاذب می گردد.
مقادیر بالاتر ا زmg/dl 500 ≤ پروتئین باعث کاهش شدت رنگ ایجاد شده در معرف می گردد. این معرف به هیچ عنوان تحت تاثیر اریتروسیت ها ،تریکوموناس و باکتری های شایع در ادرار قرار نمی گیرد. نتایج مثبت کاذب تنها در شرایطی که ادرار حاوی مقدار ≤۲۰ % فرمالدئید باشد ایجاد می گردد.

۴– Nitrite نیتریت:

این معرف تنها مخصوص شناسایی نیتریت می باشد و با مواد دیگر ادرار واکنشی ندارد. هرگونه تغییر رنگی از سفید به صورتی و یا قرمز می بایستی مثبت در نظر گرفته شود و نشان دهنده وجود نیتریت می باشد در مقادیر بالای اسید اسکوریک mg/dl 30 باعث ایجاد نتایج منفی کاذب در ادرار حاوی mg/dl 05/0 نیتریت می گردد. حساسیت این معرف در ادرارهای با وزن مخصوص بالا و حاوی مقادیر زیاد آلکالینی کاهش می یابد.

نتایج منفی:

در عفونت های ادرای که حاوی باکتری های بدون Reductase که توانایی تبدیل نیترات به نیتریت را ندارند دیده می شود.

۵: Protein

این معرف به آلبومین حساس می باشد و حساسیت کمتری به هموگلوبین گلوبولین و موکوپروتئین ها دارد.

این واکنش بر اساس پدیده ‌ای به نام خطای پروتئین در نشانگر pH پایه‌گذاری شده و بر اساس آن یک نشانگر که در حجم خیلی بالا در بافر قرار می گیرد در حضور پروتئین (آنیون) به عنوان نشانگر، یون هیدرژن را برای پروتئین آزاد می‌کند. در pH ثابت افزایش وجود هر گونه رنگ سبز نشانه دهنده حضور پروتئین است. محدوده‌ی رنگ از زرد به زرد سبز نیز برای نمونه ‌های منفی و سبز به سبزآبی برای نمونه ‌های مثبت متغیر خواهد بود. وجود ۱ تا ۱۴ mgr/dL پروتئین در ادرار طبیعی است. تفسیر کلینیکال برای جواب ‌های بسیار کم (Trace) مورد نیاز می‌باشد.

۶– گلوگز Glucose :

این تست بر پایه‌ واکنش های آنزیمی بین گلوکز اکسیداز، پراکسیداز و ماده رنگ‌زا رخ خواهد داد. در ابتدا گلوکز اکسید شده و گلوکونیک اسید و هیدروژن پراکسید در حضور گلوکز اکسیداز را تولید خواهد نمود. هیدروژن پراکسید با یدید پتاسیم به عنوان رنگ‌زا در حضور پر اکسیداز واکنش می‌دهد. این که چه مقدار ماده رنگ زا اکسید می شود، میزان رنگ تولید شده که از سبز تا قهوه ای متغیر است را کنترل خواهد نمود. لازم به ذکر است که در ادرار یک فرد سالم نباید قند رؤیت شود. البته مقادیر خیلی کم قند از طریق کلیه ‌ها ممکن است که دفع شده باشد. قند با غلظت ۱۰۰ mgr/dl به صورت غیر نرمال ارزیابی می‌شود. معرف گلوکز با سایر مواد مانند لاکتوز ، گالاکتوز، فروکتوز و یا سایر مواد متابولیک دارویی مانند سالیسیلات و نالسید کسیک اسید قرار نمی گیرد.

۷– کتون keton :

این معرف بیشتر حساس به استواستیک اسید است تا به استون، نمونه های حاوی مقادیر

زیاد پیگمان ،کاپتوپریل و سایر مواد حاوی سولفوهیدریل باعث ایجاد نتایج مثبت کاذب می شوند.

انجام این تست ایجاد یک تغییر رنگ از صورتی روشن در مورد جواب ‌های منفی تا صورتی تیره یا بنفش برای جواب‌ های مثبت می نماید. مهم است بدانید که کتون به صورت نرمال در ادرار وجود ندارد. در مواردی کتون ممکن است در ادرار شناسایی شود، دلیل آن می تواند : در نتیجه‌ی استرس ‌های فیزیولوژیکی مانند روزه داری، حاملگی یا تمرینات ورزشی خیلی شدید باشد. در رژیم ‌های لاغری یا مشکلات متابولیسمی، کتون ادرار قبل از بالا رفتن کتون در خون به مقدار زیادی افزایش پیدا خواهد نمود. بنابراین بررسی و انجام تست ادرار در تشخیص بسیار مهم است.

۸ Urobilinagen:

اوروبیلینوژن یکی از بیشترین محصولات تولید شده در سنتز Heme بوده و ماده ای طبیعی در ادرار می ‌باشد. مقدار طبیعی آن در ادرار ۲/۰ تا ۱ mgr/dL می‌باشد. مقدار ۲ mgr/dL می‌تواند علامتی بالینی بوده و در این صورت فرد باید مورد بررسی های بیشتری قرار گیرد. تمامی نتایج پایین تر از mg/dl 1بایستی نرمال در نظر گرفته شوند. و نتایج بالاتر بایستی با محلول ارلیخ چک شوند.

۹: Bilirubin

تغییرات سطح بیلی روبین، رنگی بین صورتی و قهوه ای سبز ایجاد می‌ نماید. نسبت این رنگ ها بستگی به غلظت این ماده در ادرار دارد.  بیلی روبین در ادرار نرمال وجود ندارد بنابراین هر جواب مثبتی حتی در حد Trace نشان دهنده یک حالت پاتولوژیک می باشد.
مقادیر بالای ریفامپین و کلرپرومازین باعث ایجاد مثبت کاذب می گردد. مقادیر بالای اسکوربیک اسید نیز باعث کاهش حساسیت می گردد.

۱۰– Blood یا خون:

رنگ حاصل از انجام این تست برای شناسایی حضور یا عدم حضور خون بین نارنجی، سبز و آبی متغیر می‌باشد. وجود نقطه ‌های سبز یا گسترش رنگ سبز به محلول طی ۶۰ ثانیه علامت کافی برای بررسی های بیشتر نمونه های ادرار می باشد. رنگ سبز گسترده ایجاد شده نشان دهنده وجود میوگلوبین، هموگلوبین واریتروسیت های لیز شده می باشد.

در طی دوران قاعدگی خانم ها عفونت های ادراری ( باکتری های پراکسیداز مثبت ) موارد مثبت کاذب خون در ادرار دیده می شود.

۱۱ Ascorbic Acid:

هیچ گونه عامل تداخلی تا به حال شناخته نشده است.

نکاتی که در کاربرد نوار ادرار باید در نظر گرفته شود:

• طی مدت ۳۰ دقیقه پس از باز کردن هر نوار ادراری، باید آن را استفاده نمود.
• کم رنگ تر شدن یا پر رنگ تر شدن نوار ممکن است نشانه تغییرکیفیت و جواب دهی آن باشد. می بایست جهت کنترل دقیق آن از کنترل های مثبت و منفی تجاری یا تهیه شده در آزمایشگاه بهره گرفت.
• جهت انجام تست باید از ادرار مخلوط شده و سانتریفیوژ نشده استفاده نمود.
• برای بررسی دقیق پارامتر هایی مانند : بیلی روبین ، اوروبیلینوژن که در معرض نور پایداری خود را از دست می دهند و همین طور نیتریت بهترین نمونه، نمونه صبحگاهی می باشد.
• توجه نماید که وجود مواد پاک کننده پوست مانند : کلرهگزیدین روی تست پروتئین ممکن است تأثیر داشته باشد.
• مدت زمان قرار دادن نوار ادراری در ظرف حاوی نمونه نباید بیشتر از ۲ ثانیه باشد.
• اضافه ادرار روی نوار باید با تماس پشت نوار با لبه ظرف حاوی نمونه خارج شده و نوار ادراری به صورت افقی روی کاغذ جاذب قرار گیرد.
• پس از گذشت زمان مناسب نوار ادراری را در مقابل نور کافی و به صورت افقی در کنار جدول رنگی روی ظرف خوابانده شود.

استفاده از انواع نوار ادراری در چه بیماری هایی کاربرد دارد؟

کاربرد نوار ادراری می توان در تشخیص بری از بیماری ها کمک کننده باشد. مانند :

• بیماری های کلیه و مجاری ادراری
• اختلالات متابولیسم کربوهیدرات )دیابت شیرین)
• بیماری های کبد و اختلالات همولیتیک
• عفونت های ادراری

کاربرد نوار ادرار در پزشکی

غربالگری : از نوار ادراری هم برای غربالگری در بیمارستان ها و هم در عمل های عمومی استفاده می گردد. درواقع هدف از غربالگری شناسایی اولیه بیماران احتمالی می باشد. اهمیت غربالگری دیابت و بیماری های کلیوی در میان جمعیت های پرخطر بسیار زیاد است.

مانیتورینگ : مانیتورینگ با کمک نوار های ادراری به یک متخصص اجازه می دهد تا نتایج درمان تجویز شده را بررسی کند و در صورت لزوم تغییراتی را در دوره درمان ایجاد نماید.

مانیتورینگ شخصی : مانیتورینگ شخصی با کاربرد انواع نوار ادراری تحت راهنمایی یک متخصص، یک روش مؤثر برای نظارت بر وضعیت بیمار است. این امر به ویژه در بیماران دیابتی بسیار پراهمیت است، چون وضعیت متابولیسم (میزان گلوکز و کتون ها) فرد کنترل می گردد.

دامپزشکی : از این نوار آزمایش می توان در دامپزشکی، به ویژه در گربه ها و سگ ها برای تجزیه و تحلیل ادرار استفاده نمود.

نوارادرار آکرو (ACRO)

نام محصول	شرکت سازنده	کشور سازنده	مدل	بسته بندی
نوار ادرار	Acro Biotech	ایالات متحده آمریكا	11 پارامتری	100 عددی

#نوارادرار_آکرو

#نوارادرار_Acro